జాతీయాలు
1. అక్కన్న మాదన్నలు : ఎన్నటికీ విడని అన్నదమ్ములు, స్నేహితులను అక్కన్న మాదన్నలుగా పేర్కొంటారు.
అక్కన్న మాదన్నలు రామదాసు మేనమామలు, తానీష దగ్గర పనిచేసే మంత్రులు. ఇలాగే రాహుకేతులు, జంటకవులు, జయవిజయులు, సుందోపసుందులు అని కూడా అంటారు.
2. అగ్గిమీద గుగ్గిలం : కోపముతో రగిలిపోవడము.
దీపావళి నాడు నూనేలో ముంచిన బట్ట ఒక పుల్లకి చుట్టి దానికి మైనాన్ని రాసి వెలిగిస్తారు. అది వెలుగుతూ ఉండగా పైన గుగ్గిలం వేస్తారు. అది చాలా ఎక్కువగా మండుతుంది.
3. అగ్రతాంబూలం :
ఏవైన యాగాలకు, పూజలు పూర్తి అయ్యాక ఒక యోగ్యత కలిగిన వ్యక్తిని పూజించి తాంబూలమిచ్చి సత్కరిస్తారు. అలా సభలో ప్రముఖులకు అగ్రతాంబూలమివ్వడమని అంటారు. క్షీరసాగరమధనములో మొదట హాలాహలము పుట్టినప్పుడు దాన్నీ స్వీకరించమని దేవతలు శివుడికి అగ్రతాంబూలమిచ్చినట్టు పోతనగారు చెప్పారు.
ఆ తరవాత రాజసూయాగములో ధర్మరాజు శ్రీకృష్ణుడికి అగ్రతాంబూలమిచ్చి సత్కరించినట్లు మహాభారతములో పేర్కొంది. సభలో ప్రముఖలలో ముఖ్యులను గౌరవించడమే అగ్రతాంబూలము.
4. అధః పాతాళం : తక్కువ స్థాయికి/ నీచ స్థాయికి చేరడం.
భూమి కింద ఏడులోకాల్లో ఎంతో అడుగున ఉండే పాతాళంలో కూడా ఇంకా అడుగు భాగం.
5. అంధకరదీపిక (న్యాయం) : అశక్తుడు.
గుడ్డివాని చేతికి దీపం ఇస్తే ఎంత ప్రయోజనమో అశక్తుడికి అవకాశమీయడము కూడా అంతే.
6. అడవి కాచిన వెన్నెల : వృధా అవ్వడము.
అడవిలో వెన్నెల కాచినా ఎవరికీ ఉపయోగము ఉండదు. అలాగే వస్తువు(గుణము) ఉన్నా కూడా ఉపయోగపడకపోవడం.
7.అగ్గి పగ : నిప్పులాంటి దహించే కోపంతో కూడిన పగ. ఉద్దం సింఘ్ ఇందుకు చక్కని ఉదాహరణ, జలియన్ వాలాభాఘ్ లో చనిపోయిన తన మిత్రుల, బంధువుల శవాలను చూసి ఆ పగతో ఆ ఘాతకానికి కారకుడైన మైకేల్ ఓ డ్వయెర్ ని 21 సంవత్సరాల తరవాత కాల్చి చంపాడు.
8.అగ్నిస్నాతుడు : అగ్నితో స్నానమాడిన వాడు అని అర్ధము. అంటే అగ్నిపునీతుడు. నిప్పులాంటి మనిషికి వాడే జాతీయము.
9.అడుగంటింది : అయ్యిపోయింది, క్షీణించింది అని అర్ధము.
10.అక్షింతలు వేయు: నిజముగా అక్షితలు వేయడం కాదు ఈ జాతీయము అర్ధము. తిట్టడానికి వ్యగముగా వాడే జాతీయము ఇది.
11. అగ్నిపిండం(దుడుకుపిండం) : నీతి నిజాయితిలకు, స్వచ్చతకు మారుపేరుగా నిప్పుని సూచిస్తారు. అలా ముక్కు సూటిగా వెళ్ళే వ్యక్తులకు ఈ జాతీయము ఉపయోగిస్తారు. కొంతమంది దరి చేరిన వారిని తమ ప్రవర్తనతోటి, మాటలతోటి బాధపెట్టే వాళ్ళకి కూడా ఈ జాతియము వాడుతారు.
wow.....బలే ఉంది మేడం ....
ReplyDeleteThanks ZPH - Velpur gaaru.
ReplyDelete