కృష్ణుడి పేరు వినగానే ఎవరికైనా గుర్తువచ్చేది అతని రాసక్రీడలు . బృందావన విహారాలు, గోపికలతో సరససల్లాపాలు. గోపికల విరహవేదనలు. భక్తజయదేవుడు తన గీతగోవిందం లో ఆ క్రీడలని, ఆ విరహాలని చక్కగా వర్ణించారు . ఆ తరువాత వచ్చిన క్షేత్రయ్య పదాలు ఇంచుమించు అదే తరహాలో ఉన్నవే! ఈ జయదేవుడి అష్టపదులు, క్షేత్రయ్య పదాల యొక్క ముఖ్య ఉద్దేశాలు ఒకటే అదే కృష్ణుడి మీద ప్రేమ! అవే "జావళి " కి మూలాధారాలు అని అనుకోవచ్చు.
అవి కృష్ణుడి ఊహించుకొని పాడినవి అయితే, ఈ జావళీలు మాత్రం కథానాయుకుడిని ఊహించు కొని / ఉద్దేశింస్తూ పాడేవే. పదానికి జావళికీ అదే తేడా . పదంలో సంగీతం ఎక్కువ గా నూ చిక్కగాను ఉంటుంది , జావళీలలో మాత్రం సాహిత్యము ఎక్కువగాను ఉంటుంది . శాస్త్రీయ సంగీతంలో ఒక ప్రక్రియే ఈ జావళి. ఈ జావళీలలో ఎక్కువ శృంగారానికే ప్రాధాన్యము ఇచ్చేవిగా ఉంటాయి. కొన్ని సంధర్భాలలో భక్తి కూడా మెండుగా ఉంటుంది. జావళీలు ఒక పల్లవి, అనుపల్లవి, రెండు లేక మూడు చరణాలతో ఉంటాయి.
తెలుగు సినిమా పాటలో ఈ జావళీలు ఒక విశిష్ట స్థానాన్ని సంపాదించుకున్నాయి. కథానాయకుడికి నిగూఢంగా సందేశాలు తెలియచేయడమే సినిమాలలో జావళీ యొక్క ప్రధాన ఉద్దేశం. కొన్ని సంధర్భాలలో కాస్త నాటుగా ఎల్లలు దాటిన శృంగారంతో కనిపించినా జావళీలకు మాత్రం ఒక నిశ్చితమైన స్థానము కలదు సినిమాలలో. శృంగార సాహిత్యాన్ని గంభీరంగా వ్యక్త పరచే జావళీలు ఎప్పుడూ హుందాగానే ఉంటాయి.
రాజు దగ్గర నాట్యం చేసే నర్తకీమణులకు ఈ జావళీలు ఎక్కువ పెట్టేవారు సినిమాలలో. ఆ తరవాత నాయకుడి ప్రేరేపించడానికి నాయికామణులు, లేక ప్రతినాయికలు నాట్యం చేస్తూ ఆలపించే జావళీలు కొన్ని. కొన్ని జావళీల గురించి చర్చించుకుంద్దాము.
No comments:
Post a Comment